Friday 12 February 2010

လက္မေဆးရင္ အသက္ေပး ရလိမ့္မယ္

အခုဆိုရင္ ေစ်းေတြ မွာ ၾကက္သားေတြကို လိုက္ပိတ္ေနရတဲ့ အထိ ၾကက္တုပ္ေကြးေတြ ျပန္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ၾကားရပါတယ္။ ရပ္ကြက္ထဲမွာလဲ ဟိုျမိဳ့နယ္မွာေတာ့ ၾကက္ဥေတြ ေျမျမွဳပ္ပစ္လိုက္တယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာေတာ့ လူဘယ္ႏွေယာက္ ျဖစ္ေနၾကျပီ၊ ဘယ္တကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသား ဘယ္ႏွေယာက္ေတာင္ ပါေသးတယ္၊ ဘယ္ေဆးရံုမွာျဖင့္ ဘယ္ႏွေယာက္ေတာင္ ပံုေနျပီ၊ ဒီတစ္ခါ ျဖစ္တာ ျပည္တြင္းမွာ ကူးစက္တာမို့ ပိုဆိုးတယ္ စသျဖင့္ အတည္ျပဳလို့မရေသးတဲ့ သတင္းေတြ ပြထေနေအာင္ ၾကားေနရပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ၾကားရေတာ့လဲ ကြ်န္ေတာ္တို့ ကာကြယ္ထားရပါမယ္။ ဒီလို တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ ေတြဟာ လူထူထပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ပိုမို ကူးစက္လြယ္လို့ ေန့စဥ္ လူထူထပ္တဲ့ ေနရာေတြ သြားေနရတဲ့သူေတြ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ခံအားက်ေနတဲ့ အေျခအေနရွိတဲ့ သူေတြဆို ကူးစက္ဖို့ အရမ္းလြယ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မျဖစ္မေန အျပင္ထြက္ရမယ္ဆိုသူေတြ အတြက္ အဓိက ကာကြယ္ရမယ့္ အခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးလိုပါတယ္။

(၁)ကြ်န္ေတာ္တို့ဟာ သြားလာလွဳပ္ရွားရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကို မျဖစ္မေန ထိကိုင္ရေလ့ ရွိပါတယ္ (ဥပမာ ကားလက္တန္း၊ တံခါးလက္ကိုင္၊ ေလွကားလက္ရန္း၊ ပိုက္ဆံ အေဟာင္း/အသစ္ စသည္)။ အဲဒါေတြမွာ မျမင္နိုင္တဲ့ ေရာဂါပိုးမ်ိဳးစံု ရွိေနတယ္ဆိုတာ မက္ဖန္ပရိသတ္မ်ား သိၾကမွာပါ။ ဒါေတြထက္ဆိုးတာက လတ္တေလာ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတယ္ ဆိုတဲ့ လူတုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ (H1N1) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ဟာ ေလထုကေနတဆင့္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကေန ရွဴမိလို့ အမ်ားဆံုး ကူးစက္ရတယ္ဆိုေပမယ့္ လက္ရွိ လူထုၾကား ေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔မွဳ ဆိုင္ရာ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ လက္ကေနကူးစက္မွဳက ဒုတိယ အမ်ားဆံုး လိုက္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဘယ္လိုကူးတာလဲ ဆိုေတာ့ ခုနလို လူအမ်ားနဲ့ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြက ပစၥည္းေတြ ေပၚမွာ ဒီပိုးေတြဟာ လူနာဆီက တစ္နည္းနည္းနဲ့ (ဥပမာ ေ၀ဒနာရွင္က ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွပ္ညွစ္ထားလို႔) ေရာက္ရွိေနတယ္ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္တို့ရဲ့ လက္မွာ အသာေလး ကပ္ပါလာျပီး ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္တို့ကေန အသာေလး ကူးစက္ ၀င္ေရာက္နိုင္တာမို့ အရမ္းသတိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

လူတိုင္းဟာ အျပင္မွာ ထိလာကိုင္လာတဲ့ လက္ေတြကို ၀မ္းေရာဂါ၊ အသည္းေရာင္ အသား၀ါ B, C စတာေတြ ေၾကာက္လို့ အစာမစားခင္ လက္ေဆးရမယ္ ဆိုတာေတာ့ သိၾကေပမယ့္ အဲလို လက္မေဆးေသးခင္ မိမိမ်က္ႏွာ ႏွဳတ္ခမ္း ခံတြင္း မ်က္လံုး စတာေတြကို ထိကိုင္ပြတ္သပ္မိလို့ တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ေတြ ကူးစက္ခံရတတ္တယ္ဆိုတာေတာ့ ေယာင္လို့ေတာင္ ေတြးမိၾကမယ္ မထင္ပါဘူး။

တုပ္ေကြးစျဖစ္တဲ့ နိုင္ငံေတြကေန တျခားနိုင္ငံေတြကို ပ်ံ႕ႏွံ႔တဲ့ နည္းလမ္းေတြထဲမွာ ေလဆိပ္ကေန ပ်ံ႕ေစတာက အရမ္း ျမန္ဆန္လြန္းပါတယ္။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ ေလေၾကာင္းခရီးကေန ပါလာတဲ့ ေရာဂါရွိသူ တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ အမ်ားသံုး အိမ္သာ တံခါး၊ အမ်ားသံုး အင္တာနက္ စတာေတြကို ေခ်ာင္းဆိုးတာ အုပ္ထားတဲ့လက္နဲ့၊ ႏွပ္ညွစ္ထားတဲ့ လက္နဲ့ စသျဖင့္ ကိုင္မိမယ္ ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ လာကိုင္သမွ်ေသာ သူေတြကို ေသခ်ာေပါက္ ကူးစက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ ကမၻာ့ကပ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာေနၾကတဲ့ ၾကက္တုပ္ေကြး၊ ၀က္တုပ္ေကြး၊ လူတုပ္ေကြး တုပ္ေကြးအမ်ိဳးအစားေပါင္းစံုဟာ ခရီးသြားႏွဳန္း အရမ္းျမင့္မားတဲ့ ဥေရာပနဲ့ အေမရိကတိုက္ေတြမွာ နိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ပ်႔ံႏွံ႔မွဳ အရမ္း ျမန္ဆန္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္လို့ မၾကာေသးမီကမွ အဂၤလန္က ျပန္လာတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ့ ဆရာမ အထူးကုဆရာ၀န္ၾကီး တစ္ဦးက Mutdfan.com သို့ ရွင္းျပေပးသြား ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလို အျပင္က ျပန္လာတာနဲ့ လက္ေဆးတဲ့အက်င့္၊ အိမ္ျပန္မေရာက္ေသးေသာ္လဲ တစ္ခုခု ကိုင္ျပီးတာနဲ့ လက္ေဆးတဲ့အက်င့္ကို စြဲျမဲေနေအာင္ ထားမယ္ဆိုရင္ ဒီလိုတုပ္ေကြးေတြက အစ ရာသီေပၚ အေအးမိ တုပ္ေကြး ေတြကိုပါ ကာကြယ္ျပီးသား ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ hand gel လို့ေခၚတဲ့ ေရျပန္ေဆးစရာမလို လက္သုတ္စရာမလိုတဲ့ လက္ေဆးေဆးရည္ေလးမ်ား ဆိုင္ေတြ စူပါမားကတ္ေတြမွာ ၀ယ္လို့ ရေနပါျပီ။ ဒါေလးေတြဟာ လြန္စြာေကာင္းမြန္တဲ့ အက်င့္ျဖစ္လို့ ယေန့ စသင့္ပါျပီ။

(၂)အိပ္ေရးပ်က္ကို တတ္နိုင္သမွ် မခံပါနဲ့။ အထူးသျဖင့္ လူတစ္ေယာက္ဟာ မိမိရဲ့ ပံုမွန္အိပ္ခ်ိန္ထက္ ၄နာရီေနာက္က်ျခင္းကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး အိပ္ေရးပ်က္ျခင္းလို့ သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။ ဒီလို အိပ္ေရးပ်က္ျပီး ေနာက္ေန့ လူထူထပ္တဲ့ ေနရာသြားရမယ္ဆိုရင္ တကယ္တမ္းသာ က်န္းမာေရး ဂရုစိုက္ရင္ (လူတုပ္ေကြး ပ်ံ႔ႏွံ႔ေနတဲ့ အခ်ိန္ မဟုတ္ေပမယ့္လဲ) ႏွာေခါင္းစီးမ်က္ႏွာဖုံး တပ္သြားသင့္ ပါတယ္။ တကယ္တမ္းေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မတပ္ျဖစ္တာ မ်ားပါတယ္။

(၃)အဲလို မ်က္ႏွာဖံုး တပ္သြားမယ္ ဆိုရင္လဲ မိမိလက္နဲ့ တစ္ခါကိုင္ခြ်တ္ျပီးရင္ ျပန္မတပ္ရေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ေရာဂါပိုးေတြ လက္ကေန ေလထုထဲကေန မ်က္ႏွာဖံုးရဲ့ မိမိရွဴမယ့္ ဘက္ကို ကပ္ျငိသြားေစလို့ အႏၱရာယ္ရွိပါတယ္။ ဒီလိုခြ်တ္မိမယ္ ဆိုရင္လဲ အဲဒီမ်က္ႏွာဖံုးကို စြန့္ပစ္ျပီး အသစ္ တစ္ခု ျပန္တပ္ျပီး သံုးသင့္ ပါတယ္။ နို့မို့ တစ္ေနကုန္ လက္က ဟိုကိုင္လိုက္ ဒီကိုင္လိုက္၊ ဒီမ်က္ႏွာဖံုးတစ္ခုထဲ ခြ်တ္လိုက္ တပ္လိုက္ဆို ေရာဂါသာ ရန္ကုန္မွာ တကယ္ပ်ံ႔ေနမယ္ဆိုရင္ ေသခ်ာေပါက္ ကူးမွာပါပဲ။

(၄)တုပ္ေကြးပိုး စတဲ့ ေရာဂါေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကိုကာကြယ္ဖို့ ဗိုက္တာမင္စီ ခ်ိဳ့တဲ့လို့ မျဖစ္ဘူး ဆိုတဲ့အသိ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရွိၾကပါတယ္။ ဒီေန့ေခတ္မွာလဲ ဗိုက္တာမင္စီ သီးသန့္ပါ၀င္တဲ့ ေစ်းၾကီးတဲ့ေဆးေတြ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေနရာရေနတာကို ၾကည့္ရင္ လူထုရဲ့ အေျခခံက်န္းမာေရးအသိ တိုးတက္လာေနျပီလို့ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ က်န္းမာေရး အလိုအရ ကိုယ္ခံအားစနစ္ ေကာင္းသူေတြ ျဖစ္ခ်င္ရင္ ဗိုက္တာမင္စီ တစ္ခုတည္း ျဖည့္ရံုနဲ့ေတာ့ မရဘူးလို့ ဆိုပါတယ္။ လြယ္လြယ္ေျပာရင္ အသီးအရြက္စံု စားမွ ဗိုက္တာမင္ မ်ိဳးစံုရျပီး ေရာဂါမ်ိဳးစံု ကာကြယ္နိုင္ ေလာက္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ခုခံအားစနစ္ (Body Defense Mechanism) ကိုရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (သဘာ၀ ဗိုက္တာမင္မဟုတ္တဲ့ အားေဆးေတြထဲက ဗိုက္တာမင္ေတြမွာ အဲဒီအစြမ္း သိပ္မရွိဘူးလို့ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသီးအရြက္ေတြကိုပဲ အားကိုးသင့္ပါတယ္)

(၅)ေနာက္ျပီး အားလံုး သိၾကတဲ့အတိုင္း ကေလးငယ္မ်ား၊ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ား၊ ေရာဂါတစ္ခုခု ခံစားေနရသူမ်ား စသျဖင့္ေတြဟာ ကိုယ္ခံအားစနစ္ မေကာင္းတဲ့အတြက္ တုပ္ေကြး ျဖစ္ဖို့ အရမ္းလြယ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၃လအတြင္း ၀က္သက္ေပါက္ဖူးသူေတြ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြ၊ အိပ္ေရးပ်က္လြန္းသူေတြ၊ အသီးအရြက္မစားတဲ့သူေတြ၊ အ၀လြန္သူေတြ ဟာလဲ ေရာဂါပိုးနဲ့ေတြ့ရင္ ေသခ်ာေပါက္ အကူးခံရမယ့္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ၀က္သက္ တစ္ခါ ေပါက္ျပီးရင္ ၃လေက်ာ္မွ ပံုမွန္ ကိုယ္ခံအားစနစ္ အေျခအေနကို ျပန္ရရွိတာမို့ပါ။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြရဲ့ ေလျပြန္ေတြ၊ ေလျမႊာအိတ္ေတြရဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြဟာ ခုခံစြမ္းအား လံုျခဳံမွဳ မေကာင္းဘဲ တုပ္ေကြးပိုးက အလြယ္တကူ ေဖာက္ထြင္းသြားနိုင္လို့ ျဖစ္ပါတယ္။ အ၀လြန္သူေတြကေတာ့ သူတို့ရဲ့ ကိုယ္ခံအားစနစ္ဟာ အျမဲတမ္းလိုလို ပံုမွန္ေအာက္ကို ေရာက္ေနလို့ ျဖစ္ပါတယ္။

(ဒီေဆာင္းပါးပါ အခ်က္ေတြဟာ တုပ္ေကြးကာကြယ္နည္းမ်ားရဲ့ လူသိနည္းတဲ့ ထူးထူးျခားျခား အေၾကာင္းေလးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ နိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာ၊ ေရဒီယို စတဲ့ မီဒီယာမ်ားမွ ထုတ္ျပန္တဲ့ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနရဲ့ ေၾကျငာခ်က္မ်ား အတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္)
Last Updated at 2010-02-12 on 01:19:14 Written by : သီဟသစ္(ေဆး-၂) Mutdfan.com

0 comments:

 

blogger templates | Make Money Online